HEMŞİRELİK – 4
Değerli Meslektaşlarım, Sağlık Meslek Mensupları ve Okurlar,
Bir Anım…
Tercih formumu üniversitedeki ilgili birime teslim etmemim bir gün öncesiydi. Annem, babam ve ağabeyim eşliğinde; yaşadığım şehir olan Bursa İli de dahil olmak üzere, sekiz ilde bulunan Tıp Fakültelerini, formdaki ilgili yerlere sıralamıştım. Söz konusu formu kaldırmak üzereyken, ilkokul birinci sınıftan beri derslerime yardımcı olan ağabeyim; “ Uludağ Üniversitesi Hemşirelik Bölümü, 4 yıllık… Bunu da yazalım istersen abicim… Hem Bursa hem de sağlık alanı…” demişti. Ben de: “ ama abi doktor olmak istiyorum ben” dediğimi hatırlıyorum. Yine de üzerimde çok emekleri olan ağabeyimi kıramadım, dokuzuncu ve son tercih olarak Uludağ Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Hemşirelik Bölümünü, ilgili yere istemeyerek yazdım.
Tercih sonuçlarının açıklanmasının bir gün öncesiydi. Ağabeyim: ‘Yarın 09.00’dan sonra ÖSYM’nin sitesine girip, sonuç için seni ararım’ demişti. O zamanlarda evimizde bilgisayar yoktu ve ağabeyim sonucu işyerindeki bilgisayar aracılığıyla öğrenecekti. Çok heyecanlıydım… O gece rüyamda; bir odanın duvarı büyüklüğünde bilgisayar ekranı gördüm. Ağabeyim yanımda ve ÖSYM’nin sayfasına giriş yapıp, klavyenin ‘enter’ tuşuna basıyor ve boş bir ekran görüyoruz. Aynı hareketi birkaç defa tekrarladı ve yine sonuç, aynı oldu. O sırada, ‘hiçbir yeri kazanamamış mıyım?’ diye üzüntü içinde sorduğumu hatırlıyorum. Ağabeyim, ‘hayır’ dediğinde ben, ‘hemşirelik de mi olmamış abi’ diye bu sefer ağladığımı hatırlıyorum… ‘Hayır abim, hemşirelik de olmamış’ yanıtından sonra gözyaşlarım sel oldu… Telefonun sesine uyandığımda, gördüğümün rüya olduğunu anladım ancak ağlamaktan yastığım iyice ıslanmıştı… Bir taraftan rüyanın etkisinden çıkıp kendime gelmeye çalışıyordum diğer taraftan da telefona doğru koşuyordum… ‘Alo’ diyerek ahizeyi kaldırdığımda ağabeyimin, ‘Günaydın Hemşire Hanım’ diyen sesini duydum ve yüzümde kocaman bir tebessüm ile içimde büyük bir mutluluk hissettim… Sanırım mutluluğumu, gördüğüm rüyaya borçluydum…
Bugün bulunduğum konumdan baktığımda; mesleğimin çalışma alanıma olan büyük katkısı yadsınamaz zira hemşire, hizmetin merkezinde rol alarak iletişim halinde olduğu herkesi ve her olayı, diğer meslek mensuplarına göre belki de daha fazla gözlemleme fırsatı bulabilen bir sağlık meslek mensubudur. Bu nedenle bugün, geçmişe nazaran daha fazla ‘iyi ki hemşire olmuşum’ diyebiliyorum. Bu zamana kadar birlikte tecrübe kazandığımız meslektaşlarıma ve ekip arkadaşlarıma, kendilerine sağlık hizmeti sunarken aslında onlardan çok şey öğrendiğim değerli hastalarıma, lisans ve yüksek lisans sürecinde bizleri eğiten ve bizlere öğreten değerli hocalarıma çok teşekkür ederim…
Hemşirelik gerçekten de çok meşakkatli bir meslektir zira hemşirenin birçok önemli yükümlülükleri bulunmaktadır ve söz konusu yükümlülükleri, zamanında ve gereği gibi yerine getirebilmek de çok önemlidir. Mesleğin icrasını kolaylaştıran en önemli etken, kanaatimce empati ve uygun iletişim kurabilmektir. Hasta, kendisini anlayabilen ve bunu iletişimine, uygulamasına yansıtan, ihtiyaçlarını mümkün olduğunca zamanında karşılayan, onun tercihlerine saygı duyan hemşiresine güven duyar, bakım ve tedavisine de güven duyduğu ölçüde uyum sağlar.
6283 sayılı Hemşirelik Kanunu ve Hemşirelik Yönetmeliği başta olmak üzere, ilgili başka düzenlemelerde de hemşirelerin mesleki yükümlülükleri belirlenmiştir. Hemşirelerin temel yükümlülüklerinden bazıları; hekimin istem yaptığı bakım ve tedaviyi planlama ve uygulama, hastaya özgü hemşirelik tanısını koyma ve hemşirelik tanısı doğrultusunda hemşirelik girişimlerini planlama ve uygulama, hemşirelik uygulamalarını yerine getirmeden önce hasta ve onun yakınlarını yeterli bilgilendirmedir. Diğer önemli bazı yükümlülükleri ise; hemşirelik uygulamalarını kayıt altına alma, hasta ve onun yakınlarının özel yaşamına ve mahremiyetine saygı gösterme, hemşirelik uygulamaları sırasında gerekli özeni gösterme, anlamlı klinik belirti ve bulguları zamanında hekime bildirme ve hizmet sunumu süresince hasta ve onun yakınlarına ayrımcı davranmamadır.
Elbette, hemşirenin yükümlülükleri bunlarla sınırlı değildir. Hasta ve çalışan güvenliğini sağlamak amacıyla, sağlıklı ve güvenli bir çevre oluşturmak için yerine getirmesi gereken yükümlülükleri, hasta ve çalışanların eğitim ihtiyacını belirleyip planlamak ve uygulamak, hasta ve onun yakınları ile meslektaşlarına danışmanlık yapmak, mesleki alanda araştırma yapıp ilgililerle paylaşmak ve uygulamaya yansıtmak da yükümlülüklerindendir. Özellikle de hemşirelik hizmetleriyle ilgili insan gücü planlamasını yapmak, kalite iyileştirme ve geliştirme çalışmalarına katılmak, takip etmek ve gerekli tedbirleri almak, sağlık hizmeti sunumu ekibi ile işbirliği yapmak, hasta ve onun yakınlarıyla, söz konusu kişilerin diğer sağlık çalışanlarıyla olan iletişimine katkı sağlamak, uygun iletişimi kurmak da hemşirenin başka yükümlülükleridir. Bu kadar mı diye sorulacak olunursa, yanıtımız ‘hayır’ olacaktır. Sağlık Meslek Mensupları İle Sağlık Hizmetlerinde Çalışan Diğer Meslek Mensuplarının İş ve Görev Tanımlarına Dair Yönetmelik’te geçen, ‘sağlık meslek mensupları için temel etik ilkeler’den ve ‘Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri İle Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik’te geçen etik davranış ilkelerinden de sorumlulukları bulunmaktadır dolayısıyla yükümlülükleri vardır.
Bilgilerinize saygılarımla sunarım.
Uzm. Hemşire Mehtap Tekin
