İşçilerin memurların amiri olup olamayacağına dair tartışmalar, Danıştay, Sayıştay ve Kamu Denetçiliği Kurumu kararlarıyla kesin bir sonuca bağlandı. Mevzuat ve yargı kararları, bu uygulamanın hukuka aykırı olduğunu açıkça ortaya koyuyor.
Anayasa ve Mevzuatta Ne Söyleniyor?
- Anayasa’nın 128. Maddesi ve 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 4. Maddesi, asli ve sürekli kamu hizmetlerinin yalnızca memurlar eliyle yürütülmesi gerektiğini vurguluyor.
- Kamu Denetçiliği Kurumu’nun 2024 tarihli kararına göre, işçiler ancak geçici nitelikteki görevlerde çalışabilir. Bir işçinin memurun amiri olması, açıkça hukuka aykırıdır.
Vekalet Görevlendirmelerinde Önemli Hususlar
- Vekalet görevi alacak kişinin, asli görev için gereken nitelikleri taşıması gerekir.
- 657 Sayılı Kanun’un 68. Maddesi uyarınca, özellikle üst kademe görevlerde işçilerin vekalet etmesi mümkün değildir.
- Memur bulunmaması durumunda görevin geçici olarak tedviren yürütülmesi tercih edilir, ancak bu kalıcı bir çözüm olamaz.
Danıştay ve Sayıştay Kararları: Görev İhlalleri ve Cezai Sorumluluk
- Danıştay 2. Dairesi (1998 Kararı): İşçilerin memur kadrosunda görevlendirilmesi, görevi kötüye kullanma suçunu oluşturur.
- Sayıştay Raporları: Memuriyet kadrolarında işçi istihdam edilmesi hukuka aykırıdır.
- 1997 Kararı: Belediye gibi kurumlarda asli kamu hizmetlerinin işçilere gördürülmesi, hem Anayasa’ya hem de Devlet Memurları Kanunu’na aykırı bulunmuştur.
Kariyer ve Liyakat İlkesi Önemli
Kamu Denetçiliği Kurumu’nun 2024 tarihli tavsiye kararı, kamu hizmetlerinin yürütülmesinde kariyer ve liyakat ilkelerine vurgu yapıyor. İşçilerin memur kadrolarında görevlendirilmesinin:
- Kamu hizmetlerinde etkinliği düşürebileceği,
- Kariyer planlamasını olumsuz etkileyebileceği belirtiliyor.
Hukuki ve Cezai Yaptırımlar
Mevzuata aykırı olarak işçilerin memur görevlerinde istihdam edilmesi:
- Mali sorumlulukların yanı sıra,
- Cezai müeyyidelerle sonuçlanabilir.
Danıştay ve Sayıştay kararlarına göre, bu tür bir uygulama görevi kötüye kullanma suçunu oluşturur ve sorumlular cezai yaptırımlarla karşı karşıya kalabilir.
Sonuç
Danıştay, Sayıştay ve Kamu Denetçiliği Kurumu’nun kararları doğrultusunda:
- İşçilerin memurların amiri olması hukuka aykırıdır.
- Bu tür uygulamalar, kamu hizmetinin etkinliğini ve verimliliğini olumsuz etkiler, hukuki sorunlar yaratır.
- Kamu kurumlarının, görevlendirme süreçlerinde mevzuata uygun hareket etmeleri önem arz ediyor.