Sağlık çalışanlarının aylık gelirlerini doğrudan etkileyen teşvik ödemeleri, gerçekten neye göre belirleniyor? Performans, hasta memnuniyeti, hizmet maliyeti… Peki bu karmaşık denklemde kimin ne kadar alacağına kim, nasıl karar veriyor?
Sağlık Bakanlığı Teşvik Oranları Nasıl Belirleniyor?
6 Ağustos 2024 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan “Sağlık Bakanlığı Ek Ödeme Yönetmeliği”, sağlık çalışanlarına yapılan teşvik ödemelerinde yeni bir dönemi başlatmıştı. Bu düzenlemeyle birlikte sabit oranlara dayalı eski sistem yerine, çok sayıda değişkenin dikkate alındığı performansa dayalı bir model esas alınmıştı.
Tek Tip Oran Yerine Çok Değişkenli Sistem Kullanılmaktadır
Yönetmelik kapsamında teşvik ödemeleri; sağlık tesislerinin tahakkuk oranı, hasta memnuniyeti, hizmetin maliyeti ve personelin bireysel katkısı gibi faktörlere göre belirleniyor.
Teşvik ödemeleri iki ana başlık altında hesaplanıyor:
-
Temel Ek Ödeme (sabit + taban ödeme)
-
Teşvik Ek Ödemesi (performansa dayalı ödeme)
Oranlar Neye Göre Belirleniyor?
Sağlık çalışanlarına yapılacak teşvik ödemeleri, kişisel performansa, çalışılan birime ve kurumun genel başarısına göre belirlenen “net teşvik puanı” esas alınarak hesaplanıyor. Bu puan, aşağıdaki katsayılarla çarpılarak nihai ödeme tutarı ortaya çıkarılıyor:
-
Hizmet Verimlilik Katsayısı: Hem hekimler hem de hekim dışı sağlık çalışanları için geçerli. Sağlık tesisinin maliyet-etkinlik performansı ve hasta memnuniyeti gibi kriterlere göre 1,00 ile 1,20 arasında değişiyor.
-
Bireysel Hedef Katsayısı:
-
Hekimler için: 1,00 – 1,40 arasında belirleniyor. Bu oran, bireysel tıbbi işlem performansına göre farklılık gösteriyor.
-
Hekim dışı personel için: Sabit 1,00 olarak uygulanıyor. (Örneğin hemşireler, acil tıp teknisyenleri, laboratuvar ve radyoloji teknikerleri)
-
-
Kurum Hedef Katsayısı: Sağlık tesisinin genel başarı düzeyine (verimlilik, finansal sürdürülebilirlik, çalışan/hasta memnuniyeti vb.) göre 1,00 ile 1,30 arasında değişiyor. Tüm personel grupları için geçerli.
Bu katsayıların çarpımıyla elde edilen puan, teşvik ödemesi dönem katsayısıyla birlikte değerlendiriliyor. Ancak çıkan tutar, belirlenmiş tavan ek ödeme sınırlarını aşamıyor.
Uluslararası Sağlık Hizmetlerinde Ayrı Bir Sistem Uygulanıyor
Uluslararası sağlık hizmeti sunan tesislerde elde edilen gelirin:
-
%80’i profesör, doçent ve uzman tabiplere
-
%20’si ise diğer personellere, unvan katsayısı ve görev süresi dikkate alınarak dağıtılıyor.
Öne Çıkan Artırımlar
Bazı unvanlar ve görevler için teşvik oranları artırılabiliyor. Örneğin:
-
Profesör, doçent ve entegre ilçe hastanelerinin yöneticileri için teşvik oranı %20’ye kadar artırılabiliyor.
-
Kadın doğum uzmanlarına ise normal doğumu teşvik etmek amacıyla ek puan uygulanabiliyor.
Katsayılar Nasıl Belirleniyor?
Tüm bu katsayılar Sağlık Bakanlığı tarafından belirleniyor. Bakanlık gerekli gördüğü durumlarda:
-
Katsayıları %50’ye kadar azaltabiliyor ya da
-
İki katına kadar artırabiliyor.
Sonuç: Karmaşık Ama Performansa Dayalı
Yeni teşvik sistemi, her personelin katkısını ölçmeye çalışan çok değişkenli ve performansa odaklı bir yapıya dayanıyor. Ancak bu sistemin doğru anlaşılması, çalışanların hak kaybı yaşamaması açısından büyük önem taşıyor.
