Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), enflasyon sepetinde ve hesaplama yönteminde köklü bir değişikliğe gidiyor. Yıllardır kullanılan “2003=100” endeksi rafa kalkıyor, yerine “2025=100” sistemi geliyor. Özellikle maaş zamlarını doğrudan etkileyen bu değişikliğin, geçmiş kayıpları telafi edip etmeyeceği ve açıklanan rakamları nasıl etkileyeceği ise kamu çalışanlarının en büyük merak konusu.
TÜİK uzmanlarının düzenlediği bilgilendirme toplantısında, yeni dönemin yol haritası paylaşıldı. Yapılan açıklamalara göre bu güncelleme, aslında Avrupa Komisyonu kararları doğrultusunda atılan zorunlu bir adım. Avrupa Birliği üyesi ülkelerin tamamı Ocak 2026 itibarıyla bu sisteme geçecek ancak Türkiye hazırlıklarını tamamlayarak süreci başlatıyor. Yeni sistemle birlikte, Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) standartlarına tam uyum hedefleniyor.
Sepetteki Ağırlıklar Sil Baştan
Yeni sistemle birlikte harcama gruplarının ağırlık yapısında metodolojik bir dönüşüm yaşanacak. Artık hanehalkı tüketim eğilimlerini belirlerken sadece anketler değil, ulusal hesaplar verileri birincil kaynak olacak. Bu sayede harcama kalıplarının daha güncel ve kapsamlı yansıtılması hedefleniyor.
Daha önce anketlerle ölçülmesi zor olan kayıt dışı tüketim kalemleri de vergi, üretim ve satış istatistikleri gibi çoklu veri setleri üzerinden hesaplamaya dahil edilecek. Böylece vatandaşın gerçek harcama kalıbının sepete daha doğru yansıması bekleniyor.
Enflasyon Oranı Değişecek mi?
Kamu çalışanlarının, emeklilerin ve sağlık personelinin zihnindeki “Hesaplama değişince maaş zammını belirleyen oranlar gerçeğe yaklaşacak mı?” sorusuna TÜİK teknik bir yanıt veriyor.
Kurum yetkililerine göre; “2003=100” baz yılından “2025=100” baz yılına geçiş sadece teknik bir endeks seviye düzeltmesi (normalize işlemi). Yani kuruma göre; aylık ve yıllık değişim oranları matematiksel olarak aynı kalacak. Geriye dönük manşet enflasyon rakamlarında bir farklılık oluşmayacak, enflasyon oranı kağıt üzerinde değişmeyecek. Sadece alt gruplarda sınıflama farkından kaynaklı bazı ayrıntılar farklı görünebilecek.
Dijital Abonelikler ve Sigorta Sepete Giriyor
Tüketim alışkanlıklarının değişmesiyle birlikte sepetin içeriği de güncelleniyor. Yeni dönemde ana harcama grubu sayısı 13’e yükseliyor.
Daha önce genel başlıklar altında kalan “kişisel bakım”, “sosyal koruma” ve “çeşitli mal ve hizmetler” artık ayrışacak. Günümüzün gerçeği olan dijital içerikler ve sigorta-finansal hizmetler de artık enflasyon hesabında kendine özel bir yer bulacak.
‘Vergisiz Enflasyon’ da Açıklanacak
Sistemin getirdiği bir diğer yenilik ise “Sabit Vergi Oranlı TÜFE” göstergesi olacak. Bu veri seti, KDV ve ÖTV gibi dolaylı vergilerin etkisini dışarıda tutarak, ürünlerin saf piyasa fiyatlarındaki değişimi ölçecek. Böylece vergilerin enflasyon üzerindeki yükü veya etkisi daha net görülebilecek. Ayrıca mevsimsel etkilerden arındırılmış veriler de artık ana veriyle aynı gün kamuoyu ile paylaşılacak.
