İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü önünde bir araya gelen sağlık sivil toplum kuruluşları (STK), sendikalar ve aile sağlığı merkezi çalışanları, kamuoyunda “Eziyet Yönetmeliği” olarak bilinen düzenlemenin birinci yılında kitlesel bir basın açıklaması düzenledi. Sağlık meslek örgütlerinin ortak sesi olan eylemde; performansa dayalı ücret sisteminin yarattığı gelir kaybı, güvencesiz çalışma koşulları ve artan şiddet olayları protesto edildi. “Performans değil insanca yaşam” sloganlarının atıldığı buluşmada, birinci basamak sağlık hizmetlerinin alarm verdiği vurgulandı.
“Eziyet Yönetmeliği” Birinci Yılında İflas Etti
Aile sağlığı merkezi (ASM) çalışanları, 30 Ekim 2024 tarihinde yürürlüğe giren yönetmeliğin birinci yılını doldurduğunu hatırlatarak sistemin tıkandığını belirtti. STK’lar tarafından yapılan değerlendirmede, yönetmeliğin hedeflenenin aksine sağlık emekçilerinin daha az ücretle ve daha ağır şartlarda çalıştırılmasına zemin hazırladığı ifade edildi.
Sağlık Bakanlığı’nın “Vatandaşa ayrılan süreyi artırdık” iddiasına yanıt veren meslek örgütleri, “Hekim sayısı artmayıp muayene sayısı artıyorsa hastamıza nasıl daha fazla zaman ayırmış olabiliriz?” sorusunu yöneltti. Yönetmeliğin karmaşık formüllerle algı yönetimi yaptığı, hem hastanın sağlığını hem de çalışanın emeğini gasp ettiği savunuldu.
HEP-SEN: “Gelmeyen Hastadan Biz Sorumlu Değiliz”
Eylemde, sahadaki sorunları dile getiren HEP-SEN İstanbul Şubeleri adına konuşan uzman hemşire Emre Yılmaz, performans dayatmasına sert tepki gösterdi. Yılmaz, “Hastaneye gelmeyen, ASM’ye gelmeyen hastalardan biz sorumlu değiliz. Sağlık politikalarının etkisizliğinden kaynaklı gelmeyen vatandaşlardan dolayı bu emekçilerin maaşından kesinti yapamazsınız” ifadelerini kullandı.
“İnsanca, Onurlu, Adil Bir Yaşam” dövizlerinin taşındığı eylemde, çalışanların artık tükenme noktasına geldiği vurgulandı.
Ekonomik Darboğaz: Memurun Yüzde 92’si Ek Gelire Muhtaç
Protestoda dile getirilen ekonomik sıkıntılar, yapılan anket verileriyle de somutlaştırıldı. Ortaya konan tabloya göre, memurların yüzde 56’sı mevcut gelirinin günlük harcamalarını karşılamada yetersiz kaldığını belirtirken, yüzde 92’si maaşı dışında ek gelire ihtiyaç duyduğunu ifade ediyor.
Geleceğe dair umutların tükendiği belirtilen verilerde, çalışanların yüzde 54’ü gelecek yıllarda ev ya da araba alma planının “hiç olmadığını” söylüyor. Tatil yapmanın dahi lüks haline geldiği ortamda, çalışanların yüzde 41’i tatilini evinde geçiriyor.
Deprem Riski ve Altyapı Sorunu
Basın açıklamasında İstanbul’daki ASM binalarının deprem güvenliği de kritik bir başlık olarak ele alındı. İstanbul’da üç ASM’den birinin 1999 öncesi yapıldığı ve 600’e yakın merkezin olası bir depremde hizmet veremeyecek durumda olduğu hatırlatıldı.
HEP-SEN Temsilcisi Yılmaz, “Cari Gider Ödeneği kaldırılarak ASM’lerin tüm giderleri İl Sağlık Müdürlükleri tarafından karşılanmalıdır. Kışın montla çalışmak zorunda kalan sağlık emekçileri var” diyerek fiziki koşulların yetersizliğine ve insan onuruna yakışmayan çalışma ortamlarına dikkat çekti.
Bu gönderiyi Instagram’da gör
İzin Kullanmak “Cezaya” Dönüştü
Sağlık çalışanlarının en büyük mağduriyetlerinden biri de izin haklarında yaşanıyor. Aile sağlığı çalışanları, yıllık izne ayrıldıklarında yerlerine bakacak biri yoksa maaş kesintisine uğruyor. Özellikle kadın çalışanların doğum izinlerinde maaşlarının yarı yarıya kesilmesi, eylemde “kamuda eşi görülmemiş bir ayrımcılık” olarak nitelendirildi.
Bu kesintilerin yanı sıra idarelerin izin kullanımını kısıtlayan yeni talimatları da bardağı taşıran son damla oldu. Personele gönderilen mesajlarda, 1-2 günlük izin taleplerinin alınmayacağı ve izinlerin zorunlu bloklar halinde kullandırılacağı yönündeki dayatmalar, çalışan üzerindeki mobbingin kanıtı olarak sunuldu.
Talepler Net: “Eleman Değil, Aile Sağlığı Hemşiresiyiz”
Eylemde söz alan sendika temsilcileri, Sağlık Bakanlığı’na şu somut talepleri iletti:
-
Tek Kalem Maaş: Performansa dayalı olmayan, emekliliğe yansıyan yoksulluk sınırı üzerinde tek kalem ücret.
-
Unvan Saygısı: “Eleman” veya “Çalışan” değil, “Aile Sağlığı Hemşiresi/Ebesi” unvanlarının resmen kullanılması.
-
Kamu Binaları: Devlet tarafından yapılmış, güvenli ve donanımlı ASM binaları.
-
hizmet puanı İle Atama: Ebe ve hemşire yerleştirmelerinin hekim inisiyatifine bırakılmadan hizmet puanıyla şeffaf yapılması.
-
Şiddete Ağır Ceza: Sistematik hale gelen şiddete karşı caydırıcı yasal düzenlemeler.
