HEMŞİRELİK – 2
Değerli Meslektaşlarım, Sağlık Meslek Mensupları ve Okurlar,
Türkiye’de hemşirelik mesleğini icra edebilmek için ilgili düzenlemede (Hemşirelik Kanunu m. 1) belirtildiği üzere; ülkemizdeki üniversitelerin fakülte veya yüksekokullarından mezun olunduktan sonra diplomaların Sağlık Bakanlığınca tescillenmesi gerekir. Yurt dışından gelenler için de öncelikle yabancı ülkenin tanıdığı bir üniversitenin hemşirelikle ilgili bölümünden mezun olunması gerekmektedir. Sonrasında da gerekli prosedürler yerine getirilerek, ülkemizdeki denkliğinin onaylanması, son olarak da Sağlık Bakanlığınca ilgili belgenin tescillenmesi gerekir. Aynı Kanun’un 8. maddesine göre lisans eğitimini tamamlamış olan bir hemşire, hemşirelikle ilgili lisansüstü eğitim aldıktan sonra diploması Sağlık Bakanlığınca tescillenir ve sahada görevini uzman hemşire olarak icra eder.
Hemşirelik mesleği, gerek teorik gerekse klinik olarak sahada gerçekleştirilen çalışmalar sonucu mesleki uygulamaları zamanla hızlı değişen ve gelişen bir bilim dalıdır. Dolayısıyla söz konusu uygulamalar, keşif ve buluşların bir neticesi olarak sürekli güncellenmelidir.
08 Mart 2010 tarihli resmi gazetede yayımlanan Hemşirelik Yönetmeliği’nde, hizmete dahil olan tüm tesis ve kurumlarda vazifelerini icra eden hemşirelerin eğitim seviyelerine, mesleki konumlarına ve görevlerini yerine getirdikleri ilgili bölümlerine göre görev, yetki ve bunlara ilişkin sorumlulukları düzenlenmiştir. 19 Nisan 2011 tarihinde yayımlanan ek düzenlemede; hasta değerlendirme, takip ve bakım süreçlerini içeren 10 adet form “Ek – 1” bölümünde, hemşirelerin çalışma alanlarına özel görev, yetki ve sorumluluklarını açıklamayı içeren bilgiler 8 ana başlıkta “Ek – 2” bölümünde, hastaya uygulanan hemşirelik girişimlerinin hekimin kararı ile, hekimle ortak karar vererek ve hemşirenin yalnızca kendi kararıyla uygulanması durumları da 5 ana başlıkta “Ek – 3” bölümünde ele alınmıştır.
Hemşirelik Kanunu ve Yönetmeliği’nden de anlaşılacağı üzere sağlık hizmeti, hemşirenin de tek başına kararlar alıp hemşirelik girişimlerini uygulayabildiği bir kamu hizmetidir dolayısıyla kendi iradeleriyle aldıkları kararlardan ve uyguladıkları hemşirelik girişimlerinden de bireysel sorumlulukları bulunmaktadır.
Hemşirelik Yönetmeliği’nin Ek – 2’sinde, çalışma alanlarına göre hemşirelikle ilgili olarak uzmanlık bölümleri belirlenmiştir. Buna göre söz konusu uzmanlıklar; yoğun bakım hemşireliği, acil servis hemşireliği, iç hastalıkları hemşireliği, cerrahi hemşireliği, ruh sağlığı ve hastalıkları hemşireliği, çocuk sağlığı ve hastalıkları hemşireliği, kadın sağlığı ve hastalıkları hemşireliği ve halk sağlığı hemşireliğidir. İç hastalıkları hemşireliğinin alt dalı olarak; diyabet eğitim hemşireliği, onkoloji hemşireliği, diyaliz hemşireliği, rehabilitasyon hemşireliği ve endoskopi hemşireliği yer alırken cerrahi hemşireliğinin alt dalında, ameliyathane hemşireliği, stoma ve yara bakım hemşireliği yer almaktadır. Ruh sağlığı ve hastalıkları hemşireliğinin alt dalı olarak psikiyatri klinik hemşireliği, çocuk ve adölesan psikiyatrisi hemşireliği, konsültasyon – liyezon psikiyatrisi hemşireliği, alkol ve madde bağımlılığı merkezi hemşireliği yer alırken çocuk sağlığı ve hastalıkları hemşireliğinde, pediatri hemşireliği ve yenidoğan hemşireliği yer almaktadır. Son olarak da halk sağlığı hemşireliğinin alt dalında evde bakım hemşireliği, ana çocuk sağlığı ve aile planlaması merkezi hemşireliği, toplum ruh sağlığı merkezi hemşireliği, iş sağlığı hemşireliği, okul sağlığı hemşireliği, ceza ve tutukevi hemşireliği bulunmaktadır.
Kaynakça:
- ‘Hemşirelik – Vikipedi Özgür Ansiklopedi’, https://tr.wikipedia.org/wiki/Hem%C5%9Firelik, (23.04.2023); ‘Hemşirelik Bilim ve Sanatın Birleştiği Profesyonel Bir Meslektir’, https://www.comu.edu.tr/haber-13101.html, (23.04.2023); ‘What is Nursing Science? – Wilkes University’, https://onlinenursingdegrees.wilkes.edu/blog/what-is-nursing-science#:~:text=Defining%20Nursing%20Science,principles%20and%20application%20of%20nursing., (23.04.2023); ‘Practical Implementation Of Nursing Science’, https://practicalimplementationofnursingscience.org/, (23.04.2023).
- G. 08.03.2010 – 27515.
- Kurşat, Zekeriya, ‘Hemşirelerin Hukuki Sorumluluğu’, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Cilt 66, Sayı 1, 2008, s. 320.
Bilgilerinize saygılarımla sunarım.
Uzm. Hemşire Mehtap Tekin
