HEMŞİRELİK – 1
Değerli Meslektaşlarım, Sağlık Meslek Mensupları ve Okurlar,
T.C. Sağlık Bakanlığının 2022 yılı performans programı verilerine göre; hizmet sunumunda hemşire ve ebe sayısı toplamı, sağlık mesleği mensupları sayısının %30’unu oluşturmaktadır. Üniversite kuruluşlarında bu oran %23.27 iken, özel sağlık kuruluşlarında %13.51’dir. Ülke genelinde ise söz konusu oran, yaklaşık olarak %25’dir. Sonuç olarak hemşireler, Türkiye’deki sağlık hizmeti insan gücünün çoğunluğunu oluşturmaktadırlar.
Çin Halk Cumhuriyeti Özel İdari Bölgesi Hong Kong Hükümetinin belirlemelerine göre, 2020 yılı sonu itibariyle mevcut sağlık mesleği mensuplarının yarısından fazlasını (%54.6) hemşireler oluşturmaktadır. Avustralya Sağlık Uygulayıcıları Düzenleme Kurumunun (Ahpra) verilerine göre sağlık hizmeti sunumuna ebe ve hemşire sayısının katılımı, tüm meslek sağlık mensuplarına oranla %54.4 olarak saptanmıştır.
Ebe ve hemşirelerin sayısı birlikte belirlense de hemşirelerin çalışma alanlarının ebelere göre daha geniş olduğu herkesçe bilinen bir gerçektir. Amerikan Topluluğu Nüfus Sayım Bürosunun 2019 yılında gerçekleştirdiği bir araştırmaya göre, COVID – 19 mikroorganizması nedeniyle gelişen enfeksiyon ile mücadelede, sağlık kuruluşlarında rol alan sağlık meslek mensuplarının %31.7’si (çoğunluğu) hemşirelerden oluşmaktadır. Yalnızca ülkemizde değil dünya üzerindeki diğer ülkelerde de hemşire, sağlık insan gücü bakımından önemli bir oranı oluşturmaktadır.
Dünya Sağlık Örgütünün “Dünyanın Hemşirelik Durumu” başlıklı raporuna göre dünyada, küresel sağlık kalkınma hedeflerine ulaşabilmek için, başta düşük ve orta gelire sahip olan ülkelerde olmak üzere, 2030 yılına kadar toplam 6 milyon hemşireye daha ihtiyaç vardır. Bu amaçla; söz konusu açığı gidermek için hemşire mezunları sayısının, her yıl mevcut toplam sayıya oranla ortalama olarak %8 artırılması ve mezun istihdamının sağlanması ile birlikte söz konusu istihdamın sürdürülebilir olması için gerekli çalışmaların yapılması ve planlamaların hayata geçirilmesi gerekir.
Yurt dışında, hemşirelikle ilgili ek olarak farklı alanlar da bulunmakla birlikte görev, yetki ve sorumluluklar bakımından da farklılıklar bulunmaktadır. Amerika Birleşik Devletleri’nde, ülkemizdeki hemşirelik gruplarından farklı olarak sertifikalı kayıtlı hemşire anestezi uzmanları, klinik hemşire uzmanları, ortopedi hemşireleri ve seyahat hemşireleri dikkati çekmektedir ayrıca birden fazla hemşirelik alanında, tanı koyabilmek için gerekli testlerin yapılmasını isteme ve ilaç reçete edebilme yetkisine sahip hemşireler de bulunmaktadır.
Kanada’da ise hemşirelik; hemşire pratisyenleri, lisanslı pratik, kayıtlı ve kayıtlı psikiyatri hemşireleri olmak üzere dört gruba ayrılır. Burada dikkati çeken husus yüksek lisans düzeyinde eğitim alan hemşire pratisyenlerinin, teşhis koyma, reçete yazma ve tedavi etme yetkilerinin olmasıdır. Aile, yetişkin ve pediatrik olmak üzere üç farklı gruba sağlık hizmeti sunarlar. Üç gruba ayrılan kayıtlı hemşirelerde ise dikkati çeken durum; başarılı öğrencilerden seçilen öğrenci hemşirelerin, mezun bir hemşirenin gözetiminde yetkinliğini kazandıkları hemşirelik uygulamalarını icra edebilmeleridir. Ülkemizdeki uygulamalardan farklı olan diğer bir durum; son grup olan kayıtlı psikiyatri hemşireleri nezaretinde, başarılı öğrencilerden oluşan bir grubun, çalışan öğrenci psikiyatri hemşireleri olarak yetkinliğini kazandıkları hemşirelik uygulamalarını icra edebilmeleridir.
Birleşik Krallık’ta da hemşirelik ruh sağlığı, öğrenme güçlüğü, yetişkin ve çocuk hemşireleri olmak üzere dört ana gruba ayrılır. Temel eğitim sonrası meslekte belirli bir seviyede bilgi ve beceri kazandıktan sonra bölge, pratisyen, sağlık ziyaretçisi, yenidoğan, hapishane, okul ve ameliyathane hemşireleri olarak görev alabilirler. Burada dikkati çeken husus ameliyathane hemşiresinin, görevlerinin yanı sıra anestezi uygulamalarını da gerçekleştirebilmesidir.
Kaynakça:
- ‘T.C. Sağlık Bakanlığı 2022 Yılı Performans Programı’, https://sgb.saglik.gov.tr/Eklenti/42482/0/2022-yili-performans-programi-31012022pdf.pdf?_tag1=9E7D668EA1139B97B47F3F9462006AA0DCE00A11, (18.04.2023).
- ‘Reinforce Primary Healthcare Manpower’, https://www.primaryhealthcare.gov.hk/en/supplementary-documents/reinforce-manpower/, (21.04.2023).
- ‘Health Workforce – Australian Institute Of Health and Welfare’, https://www.aihw.gov.au/reports/workforce/health-workforce, (22.04.2023).
- ‘Who Are Our Health Care Workers?’, https://www.census.gov/library/stories/2021/04/who-are-our-health-care-workers.html, (22.04.2023).
- ‘The World Needs 6 Million More Nurses, Says WHO – World Economic Forum’, https://www.weforum.org/agenda/2020/04/nursing-report-who-nurses-coronavirus-pandemic-health-goals/, (21.04.2023).
- Types Of Nursing Specialties: 20 Fast – Growing Nursing Fields, Gwynedd Mercy University’, https://www.gmercyu.edu/academics/learn/types-of-nurses, (24.04.2023).
- ‘Types Of Nurses, British Columbia College Of Nurses & Midwives’, https://www.bccnm.ca/Public/Pages/TypesOfNurses.aspx, (28.05.2023).
- Types Of Nursing – NHS’, https://www.healthcareers.nhs.uk/explore-roles/nursing/roles-nursing, (30.05.2023).
Bilgilerinize saygılarımla sunarım.
Uzm. Hemşire Mehtap Tekin
